Vier seizoenen botanische kunst uit Kaleidoscopia

Ik had de afgelopen lockdownwinter blijkbaar behoefte aan wat extra kleur. Alleen zo kan ik de explosie aan kleurrijke kunstwerken verklaren die in die maanden aan mijn laptop zijn ontsproten. Ik schreef al eerder over de IJslandse impressies en ook het Europese vlaggenproject en de Rotterdamse verschilderingen kregen een duwtje in de goede richting. Maar de grootste stortvloed aan nieuw werk kwam uit het domein Kaleidoscopia. Botanische kunstwerken, gemaakt met een “digitale caleidoscoop” en gebaseerd op natuurfoto’s uit alle seizoenen.

Mooie vormen

De caleidoscoop (inderdaad, in het Nederlands schrijf je het met een c) werd in 1815 uitgevonden door de Schotse natuurkundige Sir David Brewster. Hij bedacht een buisvormig instrument met aan één kant gekleurde kraaltjes, aan de andere kant een kijkopening en daartussen twee spiegels, geplaatst onder een hoek met elkaar, die oogstrelende patronen creëren. Het woord caleidoscoop komt van de Griekse woorden kalos (mooi), eidos (vorm) en skopein (kijken), het is dus gewoon een instrument om naar mooie vormen te kijken, niets meer en niets minder.

Photoshop

Zelf gebruik ik geen kraaltjes als bronmateriaal maar foto’s van bloemen, bloesems, bladeren en andere natuurverschijnselen. En in plaats van spiegels gebruik ik een digitale caleidoscoop: ik roep ik de hulp in van Photoshop. Dat programma kopieert, spiegelt en roteert de beelden en legt ze transparant over elkaar. Maar het einddoel is hetzelfde: mooie vormen om naar te kijken.

Natuur en wiskunde

Ik heb een achttal scripts geschreven, actions in Photoshoptaal. Die vormen, ieder volgens een andere formule, de oorspronkelijke foto’s om naar semi-abstracte, geometrische, botanische, caleidoscopische kunstwerken. Er ontstaat iets heel nieuws: een blend van natuur en wiskunde. Hoewel wiskunde eigenlijk ook weer natuur is, natuurlijk.

Jugenstil en Disneyland

Soms zijn er in het uiteindelijke resultaat nog elementen uit de oorspronkelijke foto te herkennen; vaak zijn het vooral de kleuren die karakter geven aan het werk. En het toeval genereert een boeiend spel van polygonen, cirkels, sterren en andere vormen. Met een veelvoud aan associaties: van jugendstil tot mediterraan tegelwerk en van Indiase tempels tot Disneyland. De natuur en de geometrie hebben tenslotte door de eeuwen heen altijd kunstenaars geïnspireerd.

Werveling

Eigenlijk zijn niet al deze kunstwerken caleidoscopisch zoals Brewster het bedoeld heeft. Sommige scripts zijn meer gebaseerd op rotatie dan spiegeling; ze produceren werken met een werveling, als in een draaikolk, een tornado, of een melkwegstelsel. En ik denk niet dat je dat met twee spiegels in een buisje voor elkaar zou kunnen krijgen. Maar caleidoscopisch of niet, kalos zijn deze werken wel, naar mijn bescheiden mening.

Relief

Als afwerking geef ik de kunstwerken nog een suggestie van reliëf. Een 3d-effect; de naam van mijn bedrijf is niets voor niets 3develop. Alsof ik hoogstpersoonlijk dikke klodders verf op het doek heb gesmeten waarna een mysterieus stollingsproces gezorgd heeft voor spectaculaire texturen.

Met titel

Een kunstwerk zonder titel vind ik altijd een ongelofelijk zwaktebod dus ik loop vaak dagenlang na te denken over een goede naam voor mijn kaleidoskopieën. Soms blijkt de Latijnse naam van het betreffende plantje uitstekend te voldoen (Echinacea Purpurea), soms wijst Google Translate me op een goed klinkende titel in het Spaans (Nenúfares Rosados), het Indonesisch (Kantong Semar) of het Japans (Iroha Momiji). Soms is de link meer associatief (Fruit Salad, Dyson Sphere). En soms wordt het gewoon een woordgrap (Hocus Crocus, Pentagonia Dreaming)

Seizoenen

Deze video laat de mooiste kaleidoskopieën zien en neemt de kijker en passant mee door alle seizoen van het jaar: van de lente naar de zomer, de herfst en de winter, een uitstapje naar een tropische kas en een bloemenwinkel en tenslotte terug naar het voorjaar.

Museum

Digitale kunst is leuk, maar het zou nog mooier zijn als het nog eens op groot formaat in een analoog museum zou hangen. Misschien komt het er nog eens van. Ik heb er in elk geval vast een paar opgehangen in het virtuele Kaleimuseum.

Galerie

En natuurlijk is er de onderstaande online galerie, powered by Werk aan de Muur. Daarin zijn alle kaleidoskopieën te bewonderen en desgewenst ook te bestellen op ieder gewenst formaat en met een ruime keus aan materialen.