Ik heb al veel verschillende materialen gebruikt om wereldkaarten van te maken: van roestig staal tot wc-papier en van glas-in-lood tot koffiebonen. Maar een typisch Nederlands materiaal ontbrak tot nu toe: baksteen. Tijd om die leemte op te vullen met een metselwerkreliëf.
Geschiedenis
Het gebruik van baksteen is niet van vandaag of gisteren. De Mesopotamiërs bouwden er vijfduizend jaar geleden al mee evenals, een paar millennia later, de Romeinen.
In Nederland wordt baksteen sinds de dertiende eeuw als bouwmateriaal gebruikt. Eigenlijk is het niet onlogisch dat we zo’n baksteentraditie hebben. We vinden hier, afgezien van de Zuid-Limburgse mergel, geen natuursteen terwijl de grote rivieren wel enorme hoeveelheden klei aanvoeren.
Revival
In de twintigste eeuw gingen nieuwe materialen als glas en beton een belangrijke rol spelen. Maar de baksteen is eigenlijk nooit weggeweest. En de laatste jaren zou je zelfs kunnen spreken van een revival. Vooral het siermetselwerk is helemaal terug: loop een willekeurige nieuwbouwwijk in en je ziet een catalogus aan steensoorten, verbanden en reliëfs.
Ambachtelijk
Die reliëfs, dat zijn meestal abstracte patronen. Een wereldkaartreliëf heb ik nog nergens gezien dus heb ik dat zelf maar virtueel gemetseld. Ik heb nog even geprobeerd of ik iets kon maken met AI, maar dat viel tegen. Vooral van bakstenen die er een beetje Nederlands uitzien heeft zo’n bot geen verstand. Deze kaart is dan ook tot stand gekomen met traditioneel ambachtelijk 3d-gemodelleer en dito Photoshoptechnieken.
Waalformaat
Ik heb waalformaat bakstenen gebruikt, verreweg het meest toegepaste formaat in Nederland. Het muurtje is gemetseld in halfsteensverband en het aantal lagen is niet volstrekt willekeurig gekozen. Eén laag staat voor vijf breedtegraden; iedere strek (de lange zijde van een baksteen) representeert twintig lengtegraden.
Het levert een vrij grof raster en daardoor een tamelijk schematische benadering van de wereldkaart op. Enfin, deze kaart is niet gemaakt om je vakantie te plannen maar is puur esthetisch bedoeld.
Koppen en strekken
Verder zijn een een paar “verbijzonderingen”, om er maar eens een typisch architectenwoord tegen aan te gooien. De evenaar is een rollaag met koppen, de poolgebieden worden gevormd door rollagen met strekken. En, iets subtieler, ter plaatse van de steenbokskeerkring en de kreeftskeerkring zit een laag met koppen.
Tand des tijds
Aan het kleurrijke palet van stenen heb ik ook wat tekenen van de tand des tijds toegevoegd. Kalkaanslag ter plaatse van de landmassa’s, mos en korstmos bij de oceanen. Op die manier springen de continenten er wat beter uit dan als ik dat onderscheid niet zou maken. En misschien is het ook wel logisch: de oceanen zijn iets meer in de schaduw dus daar zal meer mos groeien. Of misschien verwijdert iemand af en toe het mos op de continenten, wie zal het zeggen.
Lagenmaat
Uitgaande van een lagenmaat van 62,5 centimeter is het hele muurtje 4,5 meter breed en 2,25 meter hoog. De gemiddelde woonkamer is slechts een klein beetje hoger dus als fotobehang klopt de schaal min of meer. Maar op kleiner formaat en andere ondergronden komt het reliëf natuurlijk ook tot zijn recht. Kijk geheel vrijblijvend rond in mijn webshop….
