Enige tijd geleden deed ik mee met een ontwerpprijsvraag die georganiseerd werd door de Eindhovense woningbouwcorporatie Sint Trudo. De opgave was het ontwerpen van een condo, een compact appartement in een stedelijke context. Om precies te zijn: in Strijp-S, het voormalige Philipsterrein dat ontwikkeld wordt tot een bruisende stadswijk.
Mijn inzending viel niet in de prijzen, maar ik wil ‘m toch graag hier op mijn blog laten zien. De naam van mijn ontwerp: Ruma Kecil, wat Indonesisch is voor Tiny House, wat weer Engels is voor Klein Huisje.
Luxe
De naam condo is, neem ik aan, afgeleid van het in de Verenigde Staten veel gebruikte woord condominium, een appartementencomplex met gemeenschappelijke voorzieningen. Daar gaat het meestal juist niet om compacte woningen, maar om ruime, luxe flats waar vermogende senioren van hun oude dag kunnen genieten.
De primaire doelgroep voor de condo’s van Sint Trudo is, schat ik, een halve eeuw jonger. “Iemand die ervoor kiest om hoogstedelijk te wonen, per se in een bruisende omgeving, waar van ’s ochtends vroeg tot diep in de nacht iets te beleven valt, alle dagen in de week. Een eigenzinnig iemand die staat op zijn vrijheid en die zijn eigen gang gaat.“, aldus het programma van eisen Kortom: een stedeling die graag buitenshuis vertoeft maar zich ook af en toe wil terugtrekken op een behaaglijke eigen plek. En die toch ookwel eens een aantal vrienden wil ontvangen voor een maaltijd, feest of borrel.
Gevraagd werd om een woning die ondanks zijn beperkte oppervlakte als luxe en vooral verrassend wordt ervaren. Een urban cocoon met als kenmerken “ruimtelijkheid, lucht en licht, detaillering en ordelijkheid“. En dat alles in de directe nabijheid van gemeenschappelijke voorzieningen als wasserette, stomerij, kookstudio, logeerkamer, café en daktuin.
Tiny House
De afmetingen van het te ontwerpen condo lagen vast: 7,20 x 7,20 meter bij een vrije hoogte van 3,60 meter. Da’s nog net geen echt tiny house, want die kun je, bij wijze van spreken en soms letterlijk, in een pick-up truck laden. Maar het komt in de buurt. Je zou het een tiny house extra large kunnen noemen.
Zo’n kleine, hoge ruimte vraagt er natuurlijk om functies te stapelen: het slapen bovenop het sanitair en de berging onder de zithoek. Aan de bovenste anderhalve meter van het appartement heb je anders helemaal niets.
Meubel
De sanitaire ruimte met toilet, douche en wastafel heb ik als een meubelstuk in de ruimte geplaatst. De ruimte blijft daardoor een geheel maar er ontstaat bij de toegangsdeur van het condo wel een aparte plek waardoor je niet meteen met de deur in huis valt. In architectentaal: er ontstaat een entreegebied dat de overgang van privé naar openbaar vormgeeft en verzacht. Aan de buitenzijde van dit sanitaire blok bevindt zich een compacte keuken, afsluitbaar met een vouwwand. Bovenop het meubel vinden we een ruime hoogslaper.
Niveaus
De hoogte van de ruimte is verder benut door de introductie van een aantal niveaus die als vanzelf plekken creëren voor verschillende activiteiten zonder een bepaald gebruik nadrukkelijk voor te schrijven. De overgang tussen plekken en meubelstukken is bewust vaag gehouden om de bewoners maximale vrijheid te geven in de manier waarop ze de ruimte benutten.
Zo gaat de eettafel over in de werkplek, die op zijn beurt weer overvloeit in de vloer van het woongedeelte en in de kussens van de loungebank. De zitplekken rond de eettafel gaan ongemerkt over in de zitkuil die op zich weer een opstapje vormt naar de hoogslaper.
Kastenwand
Om de ruimte zoveel mogelijk open te houden is de bergruimte geconcentreerd in een multifunctionele kastenwand die een volledige muur beslaat. Hierin is plaats voor garderobe, schoenenrek, kledingkast, wasmand, strijkplank, koel- en vrieskast. Ook bevindt zich hier een informele zitplek met erkerachtige kwaliteiten. Voor grotere objecten is bergruimte gemaakt onder de vloer tussen werkplek en zithoek.
Kat
In het programma van eisen wordt gesproken over twee bewoners. Ik heb daar in de visualisaties een kat aan toegevoegd; die weet vast wel raad met al die hoogteverschillen. Of een dergelijke frivoliteit me de overwinning heeft gekost zullen we nooit weten.
Andere woningontwerpen, al dan niet tiny: de Groene Piramide – Het Blok van Blok – het Blokje van Blok
