Het Ruimte voor de Rivier-programma kwam tot stand nadat in de jaren negentig de Betuwe en een aantal andere gebieden bijna onder water liepen. Het centrale idee was toekomstige overstromingen te voorkomen, niet door de gebruikelijke dijkverzwaringen, maar door het graven van nieuwe geulen en het anders inrichten van de uiterwaarden.
Bij die ontwikkelingen in het rivierengebied moesten ook natuur en recreatie nieuwe kansen krijgen. Is dat laatste een beetje gelukt? Wat mij betreft wel. Ik schreef eerder al over de projecten in Deventer en Nijmegen, waar ik zelf aan meewerkte. En deze zomer bezocht ik kort na elkaar twee andere Ruimte voor de Rivier-projecten: de Noordwaard bij Werkendam en de IJsseldelta bij Kampen.
Noordwaard
De Noordwaard zou je kunnen zien als een uitbreiding van de Biesbosch in noordelijke richting. Maar in feite was de het gebied altijd al een deel van de Biesbosch, werd het in de jaren zestig ingepolderd en is het nu in de oorspronkelijke staat hersteld.
(interactieve kaart: zoom in of klik op de icoontjes voor meer informatie)
Bus en boot
Het beginpunt van onze 12,4 kilometer lange wandelroute, brasserie de Waterman in Werkendam, is niet vreselijk goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Doordeweeks rijdt er af en toe een busje van Arriva, in het weekend is waarschijnlijk de pont vanaf Gorinchem (en een stukje verder lopen) de beste optie. Gelukkig beschikte reisgenoot I. over een auto zodat ik me daar niet verder in heb hoeven te verdiepen.
Bruggen
Het leuke van de Noordwaard is dat je er kunt komen, nou ja, nadat je Werkendam bereikt hebt dus. Grote delen van de Biesbosch zijn alleen met de boot toegankelijk, maar gelukkig heeft Rijkswaterstaat bij het reconstrueren van de oude kreken ook een groot aantal stoere betonnen bruggen gebouwd.
Fietspaden
Jammer genoeg is er wel vooral vanuit de fietser gedacht en niet vanuit de wandelaar. Onze route voerde grotendeels over fietspaden; op deze doordeweekse dag viel het mee met de drukte maar op een mooie zater- of zondag word je als wandelaar waarschijnlijk niet blij van de horden fietsers die je de berm in willen werken.
Bloemen
De zomer is een goede tijd voor een bezoek want de Noordwaard stond in bloei. Kattenstaart en zuring tierden welig en zorgden samen met andere bloemen voor een bijna psychedelisch kleurenpalet. En dat in een landschap met wat spaarzame tekenen van menselijke activiteit als windmolens, boerderijen op terpen en de eerder genoemde bruggen.
Terras
Op twee strategische momenten in de 12,4 kilometer lange route troffen we horeca. Het begin/eindpunt heb ik al genoemd. En op ongeveer tweederde van de route bevindt zich de Selevia-hoeve. Die is minder pittoresk dan de naam doet vermoeden; eigenlijk is het vooral een grote manege, maar met een fijn terras waar zwaluwen af en aan vliegen naar hun nestholtes in de dakrand en waar het ook als vermoeide wandelaar goed toeven is met een vloeibare consumptie.
Samengevat: de Noordwaard is een bijzonder gebied waar zowel waterhuishouding als natuur en recreatie goed tot hun recht komen.
IJsseldelta
Het Ruimte voor de Rivier-project IJsseldelta is een stuk beter bereikbaar met het openbaar vervoer want de nieuwe geul, het Reevediep, stroomt op slechts een paar honderd meter van station Kampen-Zuid.
Wijds
Die nieuwe geul is zeven kilometer lang, verbindt de IJssel met de Flevolandse randmeren en is al aardig populair aan het worden bij de pleziervaart. Net als in de Noordwaard zien we hier een wijds landschap met stoere bruggen. Langs de geul liggen kleurrijke bloemenvelden waar de oorspronkelijke slotenverkaveling nog een beetje doorheen schemert. Het agrarische gebied aan de andere kant van de dijk, met boerderijen en weilanden, steekt er ineens wat flets bij af.
Graskeien
Ook langs het Reevediep lopen vooral fietspaden. Als wandelaar heb je hier wel de mogelijkheid over de graskeienpaden op de kruin van de dijk te lopen. Fietsers vermijden die, want het fietst niet prettig. Het nadeel is dat het ook niet lekker loopt.
Bankjes en horeca
Nog een verbeterpuntje dat ik mee zou willen geven: zet eens een paar bankjes neer. Tijdens de hele 17 kilometer lange wandeling kwam ik er niet één tegen. Ook de horeca is, op de kiosk bij het station na, zeer dun gezaaid. Een leuk, ecologisch verantwoord paviljoen zou welkom zijn.
Woonwijk
Maar ter verdediging van Rijkswaterstaat en de gemeente Kampen moet ik hier aanvoeren dat het project eigenlijk nog niet helemaal afgerond is. Bij het begin- en eindpunt van de geul staan nog hekken en graafmachines.
En in de noordwesthoek van het gebied schijnt nog een nieuwe woonwijk te komen. Als die dezelfde kwaliteit krijgt als de binnenstad van Kampen heb ik daar vrede mee. En wie weet komt het dan ook meteen goed met die horeca.
