Ik wil het vandaag eens hebben over roest. Of met een duur woord: corrosie, de aantasting van metalen door elektrochemische reacties. Er is een vuistregel die zegt dat je met iedere formule in een tekst de helft van je lezers kwijt raakt. Dus voor de uitgebreide scheikundige uitleg verwijs ik graag naar Wikipedia. Maar het komt erop neer dat ijzer door de inwerking van zuurstof en water wordt omgezet in ijzeroxide.
Slecht nieuws
Roest wordt meestal als slecht nieuws gezien. Een roestige scheepsromp wordt door de eigenaar beschouwd als een vervelende schadepost. Begrijpelijk: de levensduur van een boot, of een fiets of een auto, gaat er niet op vooruit door het ontstaan van roestplekken. En dan heb ik het nog niet eens over grotere bouwwerken als bruggen of over het wapeningsstaal in betonconstructies. Roest is ongewenst en wordt van alles in de strijd gegooid, legeringen, coatings, galvaniseren, thermisch verzinken, om het te voorkomen.
IJzererts
Toch heeft roest, op een filosofisch vlak, ook wel iets moois. IJzer wordt als ijzeroxide gewonnen uit ijzererts en verwerkt tot staal. Als dat staal wordt blootgesteld aan weer en wind heeft het de neiging terug te keren naar de oorspronkelijke staat. De natuur wil er eigenlijk weer ijzererts van maken.
Schoonheid
Maar ook puur esthetisch valt er wel wat positiefs te zeggen over roest. De meest bijzondere schoonheid ontstaat vaak uit de spanning tussen techniek en natuur en dat is ook hier zo. Kijk toch eens naar het stukje scheepsromp hierboven. Het prachtige contrast tussen de helder blauwe verf en de bruine en oranje tinten van de roest. De mengkleuren die ontstaan bij de lekstrepen. Het reliëf van grote en kleine bobbeltjes rond de aangetaste plekken. Er ontstaat hier niets minder dan een abstract kunstwerk.
Special effects
Het mooiste wordt het als de roest gezelschap krijgt van andere tekenen van veroudering. Afbladderende verf in verschillende kleuren, krassen, strepen, deuken, vuil, algen en andere special effects. De schoonheid van het verval, noemde een bevriende kunstenaar dat ooit.
Diepgangsmerk
Ook lasnaden kunnen wat toevoegen aan de abstracte composities, om maar te zwijgen over het diepgangsmerk en het uitwateringsmerk. Dat zijn de cijfers de diepgang aangeven en de de lijnen die de maximale diepgang bij verschillende omstandigheden laten zien. Ze zijn, meestal wit geverfd en in reliëf, op de scheepsromp aangebracht.
Landkaart
Sommige scheepsrompen beginnen door de verouderingsprocessen te lijken op landkaarten. Ik maakte al eens een paar wereldkaarten en een kaart van Rotterdam gebaseerd op dat idee. Maar soms is de werkelijkheid mooier dan je kunt verzinnen. In het onderstaande stuk scheepsromp kan ik niets anders zien dan een kaart van de Verenigde Staten van Amerika. Waarbij het roesten en afbladderen een passende metafoor is voor de staat waar dat land zich in bevindt.
Museumstukken
Ik loop op mijn dagelijkse wandelingetje door Rotterdam vaak langs de Parkkade. Om de een of andere reden liggen daar vaak schepen met wat achterstallig onderhoud, waardoor het af en toe een soort roestgalerie is. Ik heb er al heel wat kleurrijke composities kunnen vastleggen. Bijna alle foto’s bij dit artikel heb ik daar gemaakt.
Zulke spectaculaire roest-kunstwerken zouden natuurlijk het best tot hun recht komen in een museum. Meer dan levensgroot afgedrukt en fraai uitgelicht. Met een mooi bordje ernaast met titel, jaar, plaats en naam van de fotograaf. Misschien komt het er nog eens van. Ik heb in ieder geval alvast een virtueel Roestmuseum uit mijn laptop getoverd.
