De nieuwe bruggen van Nijmegen

Toen ik een jaar geleden het Ruimte voor de Rivier-project in Nijmegen bezocht, nam ik me voor terug te komen na voltooiing van de werkzaamheden. En aldus geschiedde, vorige week, op een dag met vier seizoenen, wat in elk geval fotogeniek weer opleverde. Nijmegen heeft er een mooi rivierpark bij, in het hart van de stad, een ook een aantal prachtige bruggen.

Rivierpark

Hier en daar doet het nog wat kaal aan, het eiland Veur-Lent. Gras, bloemen en andere vegetatie zijn nog druk bezig de gebieden rond de nieuw aangelegde Spiegelwaal te heroveren. Reden om voor volgend voorjaar opnieuw een bezoek in te plannen.

Vijf nieuwe bruggen

Het meest onder de indruk was ik van de bruggen in en om het plangebied. Decennialang werd het stadsbeeld van Nijmegen gedomineerd door twee bruggen: de Waalbrug en de Spoorbrug. Nu zijn er in een paar jaar tijd ineens vijf nieuwe bruggen bijgekomen.

En aan al die oeververbindingen is de nodige zorg besteed; er is duidelijk niet gekozen voor de simpelste en goedkoopste recht-toe-recht-aan oplossing. Een goede case study voor Rotterdam, waar ook sprake is van twee nieuwe bruggen: eentje van Kralingen naar Feijenoord en een tussen Delfshaven en Charlois.

De Oversteek

De meest westelijk gelegen en tevens de meest opvallende van het vijftal is De Oversteek, in 2013 opgeleverd en gebouwd naar een ontwerp van het Belgische architect Chris Poulissen en de Luxemburgse constructeur Laurent Ney. Zowel staal en beton als baksteen spelen hier een belangrijke rol. De enkelvoudige stalen boog ter plaatse van de Waal vormt een mooi trio met de bestaande bruggen over de rivier. En boven de uiterwaarden en de nieuwe geul golft de brug verder in sierlijke betonnen bogen, fraai afgewerkt met baksteen.

De brug is bovendien ook een oorlogsmonument, ter nagedachtenis aan de 48 Amerikaanse soldaten die in 1944 sneuvelden bij de oversteek van de Waal op deze plek. Elke avond bij het vallen van de duisternis gaan 48 paren lichtmasten één voor één aan, van zuid naar noord, zoals te zien is in dit prachtige filmpje:

De Zaligebrug

Een paar honderd meter dichter bij de stad ligt de veel eenvoudiger vormgegeven Zaligebrug, een ontwerp van Next Architects. Deze sierlijk slingerende voetgangersbrug maakt een wandelrondje mogelijk langs de Spiegelwaal en over het nieuwe eiland Veur-Lent. Als het tenminste geen hoog water is want dan verdwijnt een deel van de brug onder water. Bij een klein beetje hoog water zorgen stapstenen voor een avontuurlijk alternatief.

De Lentloper

De brug tussen Veur-Lent en het dorp Lent heette, in de tijd dat ik aan het project werkte, Promenadebrug maar is inmiddels omgedoopt tot Lentloper. Het eerdergenoemde duo Poulissen en Ney was verantwoordelijk voor dit speelse, zeg maar gerust frivole ontwerp. Een brug die eerder bedoeld lijkt om dromerig vanaf over het water te staren of om met je geliefde op een bankje te genieten van de ondergaande zon dan als snelste verbinding tussen twee punten. Het voetgangersniveau, een paar meter lager dan de smalle rijbaan voor het autoverkeer, heeft twee doorsteekjes waar je onder de brug door kunt lopen.

De Verlengde Waalbrug

De Verlengde Waalbrug, die voor zover ik weet nog niet echt een eigen naam heeft, is een ontwerp van Zwarts en Jansma. Hier is gekozen voor een simpele vormgeving die niet mocht concurreren met de Waalbrug zelf. Nou ja, simpel… de betonconstructie onder het wegdek ziet er allesbehalve simpel uit. Wat kan beton mooi zijn!

De Ooypoort

Ik sluit af met een bruggetje dat je bijna over het hoofd zou zien tussen al die grote jongens maar dat toch ook enige iconische kwaliteit niet ontzegd kan worden: de Ooypoort. Deze voetgangersbrug geeft vanaf de Waalkade direct toegang tot de Ooijpolder (moet het dus niet Ooijpoort zijn?). Het ontwerp is gemaakt door Olaf Gipser en is uitgevoerd in composiet, oftewel vezelversterkte kunststof. Bij oplevering was het met zijn 56 meter de grootste overspanning in dit materiaal ter wereld. Als je erover heen loopt veert het een beetje mee met je voetstappen; een leuke, enigszins theatrale overgang tussen stad en natuur.

Update 23 juni 2017: een toegift

In het afgelopen jaar groeide deze blogpost over de bruggen van Nijmegen uit tot het meest populaire artikel op mijn blog. Misschien heb ik toch een beetje meegelift met de Giro d’Italia die een paar dagen na mijn bezoek van start ging in de Waalstad. Om het succes te vieren zijn hier als toegift nog wat foto’s van de bruggen die ik maakte tijdens twee latere bezoekjes.

Zalige winterochtend

Op een mooie zondagochtend in januari was ik kort in Nijmegen. Maar lang genoeg om een ommetje kon maken over het eiland Veur-Lent, dat bedekt was met een dun laagje poedersuiker. De Zaligebrug lag er mooi bij.

Lente bij de Spiegelwaal

En eind maart was ik alweer in Nijmegen. Nu had ik gelegenheid om ook bij het vallen van de avond wat foto’s van de bruggen te maken. Het licht van de laagstaande zon laat de stoere betonnen vormen van de Verlengde Waalbrug nog beter tot hun recht komen.

Stonehenge

Eens per jaar schijnt de zon bij zonsondergang precies door de voetgangerspassages onder de Lentloper. Je zou het een Lenthenge kunnen noemen.

Stilte op het strand

Even later is de zon helemaal achter de horizon verdwenen. De hemel achter stadsbrug De Oversteek kleurt rood. Het wachten is op het één voor één aangaan van de lantaarns. Op het strand langs de Waal heerst een serene stilte.

Het blauwe uur

Het blauwe uur breekt aan. De Lentloper is mooi van onder aangelicht; ook in de railing bevinden zich lampjes. En de Lentse Warande is geaccentueerd met een paar lange lichtlijnen.