Ik woon midden in een wereldstad en toch op slechts vijftig meter van de Boom van het Jaar. Of, nou ja, van een van de genomineerden voor de verkiezing van de Boom van het Jaar 2019.
Reus
De boom waar het om gaat, de beroemde Lijnbaanplataan, de boom die alles zag, is genomineerd als kandidaat voor de provincie Zuid-Holland. Deze 168 jaar oude reus is zo groot dat ik zes foto’s aan elkaar heb moeten plakken om ‘m helemaal in beeld te krijgen.
Ooggetuige
Het is een boom met een verhaal. Een boom die tijdens zijn leven de wereld om zich heen onherkenbaar heeft zien veranderen.
In 1851 werd de plataan geplant in de tuin van het Coolsingelziekenhuis, dat destijds aan de rand van de stad lag.
Bij het bombardement op 14 mei 1940 werd het ziekenhuis grotendeels verwoest, maar de boom overleefde de bommen en de vuurzee.
In de jaren zestig werden de laatste restanten van het ziekenhuis gesloopt en werd de eerste autovrije winkelstraat ter wereld, de Lijnbaan, aangelegd. Met een speciaal pleintje om de plataan te kunnen sparen; ook de poort van het ziekenhuis kreeg hier een plekje.
Bij een verbouwing, eind jaren negentig, werd het pleintje enigszins verkleind waardoor de boom eigenlijk nog groter lijkt. En de afgelopen jaren was de plataan getuige van de grootschalige (en zeer luidruchtige) bouwactiviteiten voor het naastgelegen Forum.
Rustpunt
Rond de plataan is een perk aangelegd met een natuurstenen rand waarop tijdens winkeldagen (en dat zijn er tegenwoordig 364 per jaar) talloze winkelaars en andere passanten plaatsnemen. Een mooi rustpunt in de hectische binnenstad. Zolang mijn High Line Baan-voorstel een droom blijft wordt het niet veel groener dan dit, in deze buurt.
Blaadjes
Platanen kunnen heel oud worden. Er schijnen exemplaren te bestaan van 4000 jaar oud. Wat dat betreft is de Lijnbaanplataan nog maar een jonkie die nog een leven voor zich heeft. Hij oogt in elk geval kerngezond; een goed teken lijkt me dat-ie tot ver in het najaar zijn blad behoudt. Meestal komen pas tegen de jaarwisseling de laatste blaadjes naar beneden.
Nek aan nek
Kortom: een kandidaat waar Rotterdam trots op mag zijn. Zou het, na het Songfestival, ook bij deze totaal onvergelijkbare verkiezing lukken met de eer te gaan strijken?
Bij het ter perse gaan van dit blog is er sprake van een nek-aan-nekrace tussen de Lijnbaanplataan en de Brabantse kandidaat, die de overige genomineerden ver achter zich laten. Kom op, stadgenoten en sympathisanten, help de plataan een handje! Stemmen kan tot 16 oktober op de Boom van het Jaar-website.
Update 17 oktober 2019: blij met zilver
Ik bleek niet de enige supporter van de Lijnbaanplataan te zijn. In de weken die volgden op mijn blogpost werd er geflyerd, werd er gewandeld naar de Boom en besteedden alle Rotterdamse media aandacht aan de verkiezing. RTV Rijnmond, het Algemeen Dagblad, de Havenloods, Open Rotterdam, Rotta Historica: aan hen heeft het niet gelegen.
Lange tijd gingen de Lijnbaanplataan en de Bladelse Heksenboom gelijk op. Maar toen de Brabantse media de verkiezing gingen framen als een wedstrijd PSV – Feyenoord was er geen houden meer aan. Rotterdammers zijn waarschijnlijk net zo chauvinistisch als Brabanders maar van die laatste groep zijn er gewoon meer.
Op 16 oktober sloten de stembussen en op 17 oktober maakte Trouw de uitslag bekend: de Bladelse beuk had 9840 stemmen, de Rotterdamse plataan 9212. Nummer 3, de bedreigde zwarte populier in Opijnen, bleef daar met 1319 stemmen ver achter.
Enfin, een zilveren medaille is ook een heel mooi resultaat. Het belangrijkste van zo’n verkiezing is tenslotte dat het belang van dit soort monumentale bomen weer eens benadrukt wordt en dat is aardig gelukt.
En nog een kleine troost: de wedstrijd Feyenoord-Ajax is in elk geval met verpletterende cijfers gewonnen want de Amsterdamse iep kreeg slechts 93 stemmen….
Update 7 september 2021: nieuwe ronde, nieuwe kansen…
Twee jaar na de nipt verloren verkiezing maakt opnieuw een Rotterdamse plataan kans op de eretitel Boom van het Jaar. Het gaat om de Breytenbachplataan, genoemd naar de Zuid-Afrikaanse dichter die ‘m in 1986 uitriep tot “monument voor vrije gedachten”. Deze boom staat op slechts een paar honderd meter van zijn Lijnbaanse soortgenoot, op zijn eigen schiereilandje in de Westersingel.
Rotterdammers, jullie weten wat je te doen staat! Stemmen kan nog tot 18 oktober 12.00 uur op de Boom van het Jaar-website.
Wat een prachtige foto ‘s en dito verhaal. Ik ben ook al een aantal weken aan het werven voor onze plataan. Zaterdag ga ik met een vriend flyeren en posters ophangen waar dat kan. We nemen zelf vervaardigd materiaal mee. Jammer dat we jouw foto’ s niet op de flyer hebben staan. Veel mooier dan die van mij…
Ik heb hem gedeeld op Facebook. Uit bewondering en om stemmen te winnen. Maar vind je dit eigenlijk wel goed?
Leuk om te horen dat ik niet de enige bewonderaar van de boom ben! Had ik ook niet verwacht natuurlijk… Succes met de actie: ik zal kijken of ik de flyers en posters zie. En ja hoor, het blog mag gedeeld worden, graag zelfs!
Staat op een mooie plaats
Vlak bij de poort van wat ooit t ziekenhuis was
Laat die plataan in hemelsnaam staan.
Ik ken platanen die veel ouder zijn dan deze maar inmiddels minder fraai
Voor de duidelijkheid: er is geen sprake van dat de plataan weg moet. Als iemand dat ooit voor gaat stellen krijgen ze met mij te doen!
Mooi verwoord en prachtige foto’s ter illustratie! Geplaatst op de IVN-vpr (Voorne Putten Rozenburg) pagina. Hopelijk levert dat nog meer stemmen op.
Prima! Het word spannend!
Mooie foto’s van een thema dat nog steeds relevant is (zie Trouw-artikel Gerdy Verschuure-Stuip genaamd Bescherm oude groenstructuur in stad en platteland”). Voor het Centre for Global Heritage and Development (www.globalheritage.nl) zou ik de foto’s graag opslaan in onze foto-database, om artikelen en social media-posts over erfgoed&omgeving te illustreren. Wat zijn de mogelijkheden hiervoor?