Nederlandse bergen op de kaart gezet.
Ons land is zo vlak als een goed gelegde laminaatvloer, en toch zijn er opvallend veel Nederlandse plaatsnamen met het woord berg er in. Ik verzamelde ze allemaal en zette ze op de Bergkaart van Nederland.
Driebergen
“Waar zijn die drie bergen nou?”, vroeg ik me af toen ik onlangs op station Driebergen-Zeist uit de trein stapte. Ze waren er niet, natuurlijk. De nabijgelegen Utrechtse Heuvelrug komt op zijn hoogste punt, de Amerongse Berg, slechts 70 meter boven zeeniveau. In ieder willekeurig ander land wordt zoiets niet als berg, niet als heuvel, maar hoogstens als een lichte glooiing in het landschap gezien. Maar in Nederland hebben we geen echte bergen dus we zijn blij met ieder bultje dat we hebben.
Mijn vlakke land
Ik bedacht me dat een land als Nederland, wel erg veel plaatsnamen telt met het woord “berg” er in. Steenbergen, Zevenbergen, Bergen op Zoom… En uiteraard Bergen, Noord-Holland en Bergen, Limburg. O, en Muiderberg, Geertruidenberg en Hillegersberg natuurlijk. Ik kon er zo een stuk of tien bedenken; als ik mijn best deed haalde ik de twintig misschien wel.
Wikipedia
Bij een blik in de Wikipedia werden mijn stoutste verwachtingen overtroffen; op de pagina Lijst van Nederlandse plaatsen staan zelfs 72 bergnamen. Goed, daar zitten een aantal gehuchten bij als Luttenberg en Fluitenberg. Maar toch ook nog best een aantal steden en dorpen van enige omvang. Naast de eerder genoemde bijvoorbeeld Soesterberg, Woudenberg, Bergschenhoek, Berg en Dal, Hardenberg en Bergeijk. De naam Steenbergen blijkt zelfs drie keer voor te komen. En behalve een Ubbergen is er ook een Tubbergen.
Bergkaart
Er is, voor zover ik na kon gaan, nog niemand op het idee gekomen een kaart van al die Nederlandse bergen te maken, dus heb ik dat zelf maar gedaan. Ik heb de verleiding weerstaan er de naam The Dutch Mountains aan te geven.
Klik hier om een grotere versie te bekijken.
Duin
Ik vermoed dat veel van deze “bergen” uiteindelijk toch verwijzen naar verhogingen in het landschap, hoe gering ook. Zo is Hillegersberg bijvoorbeeld ontstaan op een rivierduin, ook wel donk genoemd, dat slechts enkele meters boven het veen uitstak. Die paar meter kon tenslotte toch het verschil uitmaken tussen droge en natte voeten.
Limburg
De bergnamen komen in het hele land voor, met uitzondering van Zeeland en het hoge noorden. In de provincie Limburg vinden we een opvallende concentratie. Nou hebben ze daar natuurlijk ook wel hoogteverschillen die op zijn minst de naam heuvel rechtvaardigen. Met bij Vaals een verbijsterende 322 meter boven zeeniveau, al moeten we die delen met onze twee buurlanden.
Maar 322 meter, ook daar lachen ze om, in bijvoorbeeld Zwitserland, Nepal of Peru.
