De Floriade van Almere: de laatste

De Floriade van 2022 in Almere lijkt niet de geschiedenis in te gaan als de meest succesvolle editie. De bezoekersaantallen vallen tegen waardoor het gat op de begroting richting de 100 miljoen gaat. Toen eind juni alle Almeerse wethouders om die reden aftraden werd er zelfs gevreesd dat de wereldtuinbouwtentoonstelling voortijdig beëindigd zou moeten worden.

Kritiek

Verder was er bij de opening nogal wat kritiek op het karakter van de tentoonstelling zelf. Het zou allemaal een beetje magertjes zijn. Wegens covid19 zijn er een aantal deelnemende landen afgehaakt. Bij een aantal andere paviljoens waren de werkzaamheden nog in volle gang. Het terrein maakte daardoor een kale en onaffe indruk.

Traditie

Begin juli zijn reisgenoot R. en ik toch maar eens naar Almere afgereisd om het met eigen ogen te bekijken. Omdat we nieuwsgierig waren. Omdat we de gemeente Almere wilden steunen. En omdat we net een traditie aan het opbouwen waren. Samen bezochten we tien jaar geleden namelijk ook de Floriade in Venlo. En dat bezoek wordt in de herinnering gekoesterd als een bijzonder mooie dag.

Decennium

Sowieso heeft het iets, zo’n evenement dat maar eens in de tien jaar plaats vindt. Leuk, die Olympische Spelen eens in de vier jaar. Grappig, dat Sail Amsterdam, eens in de vijf jaar. Maar een decennium, dat is pas echt een periode. In tien jaar tijd kan heel wat gebeuren. En in een gemiddeld mensenleven kun je maar een stuk of zeven Floriades bewust meemaken. Met andere woorden: gebeurtenissen met zo’n lang interval moeten gekoesterd worden.

Kabelbaan

De belangrijkste blikvanger van de Floriade, de kabelbaan, valt alvast niet tegen. In een paar minuten zweven we in onze cabine over de snelweg heen en vervolgens naar de andere kant van het park. Onderweg ontvouwt zich aan ons het hele stedenbouwkundig plan van MVRDV. En vlak voor de landing zien we ineens een paar oude bekenden: de geboeide bomen van het Dobberend Bos dat tot voor kort in de Rijnhaven lag.

Weelderig

Het kale is er tijdens ons bezoek, begin juli, wel van af. Het hele terrein ligt er uitermate kleurrijk en weelderig bij. Daar zal ook het relatief natte en koele weer van de voorafgaande weken bij hebben geholpen.

Veel ongebruikte grond zien we ook niet. Okee, het plekje van Oekraïne is wat leeg maar dat is te begrijpen. Maar verder is er op bijna alle kavels wat te zien. Van wisselende kwaliteit maar dat is eigenlijk ook wel een van de charmes van zo’n wereldtentoonstelling.

Paviljoens

Het stond de deelnemende landen waarschijnlijk volkomen vrij hun kavels naar eigen inzicht in te vullen. Er lijkt in elk geval weinig aansturing en coördinatie te zijn geweest. Thailand heeft een over-the-top kitscherig paviljoen laten bouwen. Sommige andere landen, ik noem maar geen namen, hebben weinig meer ingeleverd dan een veredelde souvenirwinkel.

Daar staat bijvoorbeeld het Duitse paviljoen tegenover: een mooie houten constructie met een binnentuin en een weelderig begroeid groen dak. Ook de paviljoens van Qatar en van de Verenigde Arabische Emiraten, met moderne versies van traditionele architectuur, kunnen ons bekoren. België heeft een vrij klein en ingetogen maar daardoor ook erg mooi paviljoen.

Groene steden

Een vrijblijvende bloemententoonstelling is de Floriade allang niet meer. Het thema van deze editie is Growing Green Cities. Bijzonder actueel uiteraard, dat hoef ik niemand te vertellen. De groene gevels, sedumdaken, stadslandbouw, organische materialen en andere creatieve innovaties vliegen je dan ook om de oren. Je zou er optimistisch van worden. Misschien gaat het dan toch nog eens lukken: steden bouwen in harmonie met de planeet.

Arboretum

Een dag is niet genoeg om alles te zien. En al helemaal niet om alles de aandacht te geven die het verdient. Als we, enigszins vermoeid, op weg naar de uitgang gaan komen we langs een grote kas die ons tot dan toe ontgaan is. Ziet er ook weer interessant uit, maar onze hoofden zijn vol. Weer thuis lees ik dat de beplanting op het terrein een alfabetisch arboretum vormt; ook dat had ik graag nader willen bestuderen.

Hortus

Als in oktober de Floriade voorbij is, wordt het terrein omgevormd tot een stadswijk, Hortus. Sterker nog: er staan op het terrein al een schoolgebouw, een zorgcentrum en een woontoren. Hoeveel woningen er precies komen is onduidelijk. Winy Maas, van MVRDV, heeft het over 3000, maar voorlopig zijn er 600 gepland. Het gaat vast een mooie wijk worden. Een goede reden om nog eens terug te komen naar Almere. Mijn uitgaven in de plaatselijke horeca kunnen vast ingeboekt worden.

De laatste Floriade?

Zijn wij getuige geweest van de laatste Floriade? Het wordt immers wel lastig om ooit nog ergens zo’n project door een gemeenteraad te krijgen. Ik zou het jammer vinden als daarmee een eind komt aan de traditie. En heus niet alleen omdat reisgenoot R. en ik dan in 2032 iets anders moeten verzinnen.

Beste lezer van dit blog, laat in elk geval niet de slechte publiciteit een reden zijn om van een bezoek af te zien. Ga gewoon zelf een oordeel vellen. Of ga omdat het stiekem ook wel prettig is dat het niet zo loeidruk is. Of ga desnoods omdat het misschien wel de laatste keer is dat het kan.

Update: 15 april 2023

Mijn bange voorgevoelens bleken terecht. Op 12 april 2023 maakte de Nederlandse Tuinbouwraad bekend dat er geen nieuwe Floriade meer georganiseerd gaat worden. Jammer, maar wel begrijpelijk. Als je 2,3 miljoen bezoekers verwacht en er komen er krap 700.000 kun je je afvragen of Nederland nog wel zit te wachten op een wereldtuinbouwtentoonstelling. En het is sowieso de vraag of een middelgrote gemeente de kosten van zo’n stukje Nederlandpromotie op zich moet nemen.

Hoe dan ook, reisgenoot R. en ik zullen in 2032, bij leven en welzijn, een ander educatief uitje moeten verzinnen. Maar dat gaat lukken. Misschien kunnen we eens gaan kijken hoe de Hortuswijk er tegen die tijd bij ligt.