Een paar weken geleden was ik in Bourtange, de goed bewaard gebleven vesting in Zuid-Oost Groningen. Tenminste, ik heb altijd gedacht dat Bourtange een mooi geconserveerd stukje historie was. Maar dat is niet helemaal correct. Meer dan een eeuw lang was de vesting helemaal weg en was Bourtange een saai landbouwdorp. In de negentiende eeuw werden de vestingwerken gesloopt en de grachten gedempt, zoals dat ging in die tijd.
Terug van weggeweest
Pas in de jaren zestig van de twintigste eeuw ontstond het idee om de vesting te herbouwen. In de jaren zeventig en tachtig werd dat idee uitgevoerd, met als uitgangspunt de situatie van 1742, toen de vestingwerken hun maximale omvang hadden. Nu we alweer bijna een kwart eeuw verder zijn ligt Bourtange erbij alsof de vesting nooit weggeweest is.
Een hele vesting reconstrueren, da’s een indrukwekkende onderneming. Dan is dat idee van mij om de Oude Bijenkorf van Dudok in Rotterdam te herbouwen, eigenlijk vrij bescheiden. Om maar te zwijgen van Molen de Noord op het Oostplein, ook in Rotterdam.
Laagseizoen
Ik was in Bourtange op een koude, winderige maandagmiddag in maart. En dat was mooi meegenomen, want op een mooie zaterdag in juli is het vast niet mogelijk het plein zonder mensen op de foto te zetten.
Van een vijfhoek naar een bol
Bijzonder aan de vesting Bourtange is de vijfhoekige vorm. Die is bepalend voor de hele plattegrond van het dorp, tot aan de bestrating van het dorpsplein toe. Midden op dat plein bevindt zich een vijfhoek van straatklinkers, omgeven door een keienbestrating. Die vijfhoek, het exacte midden van de vesting, vraagt natuurlijk om een bolpanorama. En dat kwam er dan ook:
Door die geometrische vorm in het midden sluit dit panorama goed aan bij het bolpanorama dat ik maakte op de Markt in Gouda, precies op de ster in de bestrating voor het stadhuis. Misschien wordt dat nog wel eens een serie. Of kan je bij twee stuks al spreken over een serie?
