87 leden van de familie Zon
Een tijdje geleden maakte ik een familieportret van het Zonnestelsel. Of eigenlijk was het een portret van de belangrijkste leden van de familie, de acht planeten: Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus, de Aarde, Venus, Mars en Mercurius.
Manen, asteroïden en dwergplaneten
Maar er draait nog veel meer om de Zon. Manen bijvoorbeeld; onze eigen Maan natuurlijk maar ook een groot aantal satellieten van de vier gasreuzen. Er is een asteroidengordel tussen de banen van Mars en Jupiter waar, behalve heel veel kleintjes, ook wat grotere objecten hun baantjes trekken. Maar er zijn ook asteroiden die zich niets van die gordel aantrekken.
Er zijn dwergplaneten, waarvan de bekendste, Pluto en Ceres, ooit als volwaardige planeten werden beschouwd. En voorbij de baan van Pluto, in de zogeheten Kuipergordel, worden voortdurend nieuwe hemellichamen ontdekt.
Een grote familie
De lijst van objecten in het zonnestelsel op Wikipedia telt verder onder andere categorieën als plutino, cubewano, sednoide, centaur en trojaan. Kortom, het Zonnestelsel is veel minder overzichtelijk dan we altijd dachten. Hoe krijg je al die kleinere familieleden op een fatsoenlijke manier in beeld?
Voor dat vraagstuk vond ik uiteindelijk de volgende oplossing:
Dit beeld toont alle 87 objecten in het Zonnestelsel met een straal groter dan honderd kilometer. Voor zover ze een naam hebben tenminste. Veel recent ontdekte hemellichamen hebben namelijk (nog) geen naam maar een serienummer. De grootste daarvan, 2007OR10, heeft zelfs een straal van 640 kilometer. Ik heb nog even overwogen om ze toch ook op te nemen maar ik vond het gewoon lelijk staan, al die cijfers.
De grootte van de tekst is recht evenredig met het kwadraat van de straal van het betreffende hemellichaam. Dankzij dat trucje kon ik de kleinste objecten leesbaar in beeld krijgen zonder dat van Jupiter slechts een fragment van de J te zien zou zijn. Om maar te zwijgen van de mater familias: de Zon.
Kleuren en grijstinten
De kleuren zijn meer gevoelsmatig bepaald. Natuurlijk is Mars rood en de Aarde groen. Neptunus en Uranus hebben ook een herkenbare kleur, bij Jupiter en Saturnus wordt het al lastiger. Bij de meeste manen en andere kleine familieleden, ik durf het bijna niet te zeggen, zijn het vooral vijftig tinten grijs.
De ondergrens van honderd kilometer is een beetje willekeurig, ik geef het toe. Maar je moet ergens stoppen en er zijn wel heel erg veel objecten onder de honderd kilometer.
Europa
Opvallend is dat de naam Europa twee keer voorkomt, als maan van Jupiter en als (veel kleinere) asteroïde. Dat is toch bemoedigend is deze tijd van anti-Europese sentimenten.
Verder zien we een aantal echte Hollandse meisjesnamen: Iris, Daphne, Miranda en Sylvia. Veel namen op de lijst komen uit de Griekse en Romeinse mythologie: Proteus, Enceladus, Vesta, Eris. Maar er zijn ook wat exotischer goden en godinnen vernoemd: Makemake, Hiʻiaka en Quaoar. En zelfs mythologische figuren uit de boeken van Tolkien: Varda en Ilmarë.
Uiteraard is ook dit beeld verkrijgbaar in mijn webshop. Wat zegt U? Op een T-shirt? Ja hoor, dat kan ook.
